EGEMEN sözünün kökü hakkinda
"EGEMEN" SÖZÜNÜN KÖKÜ HAKKINDA
Polat Kaya
Türkiyede 23 Nisan
Çocuk ve Ulusal Egemenlik Bayrami kutlanarak geçmis
bulunuyor. Çok
güzel dileklerle kutlanan ve ugurlanan bu essiz
bayrama ben de
gerek Türk çocuklarinin ve gerekse dünya çocuklarinin
ilelebed katilacagi
ve kutlayacagi bir bayram olarak kalmasini diledim
ve diliyorum. Bu
yazimda bayramin hakkinda degil de daha çok "EGEMEN"
sözü üzerinde
durmak istiyorum. Genel olarak "Egemen" sözü ile sahis
ta olsa ve ulus ta
olsa, sayet bir kimlik kendi basina buyruk,
kimseden emir veya
talimat almadan kendi evini veya ulusunu kendi
yönetiyorsa, bunu
yaparken hür ise, ekonomok bagimliligi yok ise,
denebilir ki o kisi
veya ulus devlet "egemendir" (bagimsizdir).
Iddiaya göre
kelimenin aslinin eski Grekçe kaynakli oldugu ileri
sürülür. Ingilizce
olarak söyle bir tanim veriliyor: "Hegemony
(hejemoni; some
prefer "hard "g" sound as in "go".) [From Greek
"hegemonia",
derivative of "hegeisthai" meaning "to lead".]
Leadership;
preponderant influence or authority, especially, of a
government or
state." [1]
Yani bu sözcük
"hecemoni" seklinde de seslendirilebiliyormus fakat
"hegemoni"
seklinde seslendirmeyi tercih edenler de varmis. Sözcük
Grek "hegemonia"
sözünden kaynaklaniyormus ki o da kendi yönünden
"önderlik
etmek" anlaminda olan Grekcenin "hegeisthai" sözcügünden
geliyormus deniyor.
Bu tanimlamaya göre, "hegemonia" sözü önderlik
rolünde olan,
yaygin hakimiyet veya güc etkenligi gösteren bir
yönetimin veya
devletin tanimi oluyor.
Grekçe HEGEMONIA
sözcügü gizlilikler içeren karistirilmis bir
sözcüktür. Ilk
gizlilik iki kimlikli "H" harfidir. Grek alfabesinde
"H"
senboli Latince "I" harfini temsil eden bir harftir (i.e.,
"i'ta").
Buna ragmen büyük harf ile yazilirken Latince "H" harfi ile
yazilir ki bu bir
yaniltmacadir. Yani Grekce kelime Latinceye
çevrilirken
"H" harfi ile degil "I" harfi ile "IEGEMONIA"
seklinde
yazilmis olmasi
gerekirdi. Diger taraftan "I" harfi de yerine göre hem
"I" ve hem
de "Y" harfini temsil eden bir harf. Böylece ortada
kimsenin
süphelenmedigi karman çorman bir durum vardir.
Bununla beraber bu
yeni haliyle "IEGEMONIA" sözü "AGE MIN OIE"
seklinde desifre
edildiginde kelimenin kökünün Türkçe "AGA MEN ÖYE"
(AGA MEN EVE, EVIN
AGASI BENIM) anlamli bir ifade oldugu görülür. Bu
Türkçe sözün genis
anlamlari söyle sayilabilir: "Evimde AGA-MENIM",
"ben evimde
kendi basima buyrugum", "Men Aganin kimseye borcu yoktur",
"evimde
AGA-MEN oldugum için kimseden emir ve/veya talimat almam," "iç
islerimde
özgürüm", "seçeneklerimi kendim yaparim", kimseyi ic
islerime
karistirmam", evimde ve ülkem de "BEN AGA'nin kurallari ve
kanunlari
isler", "uzaktan ve yakindan kimsenin iç islerime
karismasini istemem
ve karisan olurse hemen ters çevirir kendisine
yolu
gösteririm" anlamlarinda olan çok kisa fakat pek çok sey söyleyen
bir Türkçe
ifadedir. Iste Türkçe üç kelimeyi içeren bu Türkçe söz Grek
dilcilerince bir
birine yapistirilarak tek kelime haline
getirilmistir.
Sayisiz diger sözcüklerde oldugu gibi, bu da
kendilerine mal
edilmis ve ayni zamanda dünyaya da kendilerinin imis
gibi satilmistir.
Bu açiklama
karsisinda "HEGEMONIA" sözcügüne halen Grek asilli demek
inandirici olamaz.
Soyu sopu Türkçe olan ve Türkçeden kaçirilmis bir
sözdür demek
gerçegi daha çok ifade eder.
Kelimenin
adolgusunun (etimolojinin) tanimlamasinda söylenen:
"bazilari bunu
"hejemoni" (hecemoni) seklinde söylerlermis ve bazilari
da
"hegemoni" seklinde söylermis" söylentisi konuyu saptirmak için
uydurulmus bir
yönlendirme olayidir. Türkçeden kaçirilan bu bilesik
sözün ilk kök sözü
Türkçe "AGA" sözüdür ki onda "J" olmadigindan
sözcügün
"hejemoni" seklinde seslendirilmesi gerçekten uzak bir
tanimlama ve
saptirmadir. Elbettegi dogru ses "G" sesidir, çünkü
Türkçe
"AGA" sözünün belkemigi yine Türkçe "G" harfidir. G harfi
Ingilizcede Türkçe
"ci" seklinde seslendirildiginden, kelimenin
telaffuzunda bile
bir saptirma ve kaypakligin etkisi kendini
gösteriyor.
Grekce
"IGESIA" sözcügü "önderlik, liderlik" (leadership) anlaminda
veriliyor.[2] Bu
sözcük Türkçe "ÖY AGASI" sözünden yapilmistir. Onun
gibi Grekçe
"HEGEISTHAI" (to rule) sözcügü, harf-be-harf "EII EGASITI"
seklinde yeniden
düzenlendikte, Türkçenin "ÖY AGASIDI" sözünün
saptirilarak
yeniden düzenlenmis sekli oldugu açikca görülüyor. Bu
tanimlamalarda dahi
Türkçe kök metin yine "ev agasini" tanimliyor.
Elbetteki evin
agasi, köyün agasi, ilin ve ilçenin agasi ve en sonunda
ülkenin agasi
olanlar ayni zamanda agasi oldugu ortama önderlik yapma
durumundadirlar.
Genellikle, hangi ortamda olursa olsun, idare gücünü
elinde tutanlar
ayni zamanda liderdirler. Demek oluyor ki sözde-Grek
"HEGEMONIA"
sözü "liderlik" kavramindan degil Türkçenin "agalik"
kavramindan
yapilmistir.
Dikkat edilmelidir
ki LIDER olmak ve AGAMEN (EGEMEN) olmak baska
baska kavramlardir.
"Lider" olup fakat "agamen" (egemen) olmayanlar
pek çok oldugu
gibi, "lider" olma yeteneginden çok uzak olduklari
halde içinde
bulunduklari güc sartlarindan ötürü "agamen/egemen"
olanlar da vardir.
Dolayisiyle görülüyor ki Bati kaynaklarinda
"HEGEMONIA"
sözcügüne verilen adolgusu tanimlamasini liderlige
baglamak ile
birileri "saf kisiye köprü saticiligi" yapmaktadir.
Dilciler
"saf" yerine konulmak istenmiyorlarsa, ilgi konulari olan
dillerin
sözcüklerini iyi incelemelidirler.
Sunu da belirtmek
gerekir ki "AGA MEN" (EGEMEN) olan bir systemde
idare sekli
demokrasi de olabilir diktatörlük te. Çünkü ulusun
"idare"
sekli ile "egemenligi" ayni sey degildir. Bu "AGA-MENLIK"
durumunun devami
AGAnin ekonomik gücüne, askeri gücüne, insan gücüne,
bilgi gücüne,
yaratma ve üretme gücüne baglidir. Bu gücler azaldikca
"MEN AGA"
yahut "AGA MEN" diyenin "AGAMENLIK" (Egemenlik, bagimsizlik)
gücü de orantili
olarak azalir. Hele kendine "AGA MEN" diyen kisi
veya "Ulus
Devlet" borca girmis ise boynu iyice egilmis ve borazani da
eskisi kadar ötmez
olmustur. Insanlari ve "ulus devletleri" borca
sokmak onlarin
"agamenligini" disaridan kontrol etme araçlarindan birisidir.
AGA, MEN (ben) ve
ÖY (ÖYÜ, EV, EVI) sözcükleri olasilikla çok
eskilerden beri
Türkçede var olan sözcüklerdir. Ingilizce HEGEMONY
sözü için verilen
benzer anlamli sözcüklerin bir kismi sunlar oluyor:
"ascendancy,
dominance, superpower, leadership, world-power,
authority, supreme
command". Bu kavramlarin hepsi Türkçenin "AGA" ve
"AGALIK"
sözleriyle ifade edilebilir kavramlardir. Eski Türk
dünyasinin
"AGA" sözü Gök-Tanri için dahi kullanilmistir. Çünkü
Gök-Tanri ve
Gün-Tanri O-GÖZ (OGUZ) gerçek "AGA-MEN" (Agamen, Egemen,
"Hegemon")
varliklardir. Kimse onlarin hiç bir haline karisamaz.
Merkezi Güneste
olan günes sistemin çevresindeki her yaratik onun doga
kurallarina uymak
zorundadir. Hatta Homer (Omer) e atfedilen "Iliad"
adli destanda bile
Türkçe AGA sözü "AGAMEMNON" adinda kullanmistir
(M.Ö. 1100 lerde).
"AGAMEMNON" sözü, kelimenin bir anlaminda TUR
ÖYLÜLER (Troylular)
ile savasa gelen Grek kuvvetlerininin
baskumandaninin
adidir. Fakat ikinci bir anlaminda Türkçe olarak "AGA
Ma MEN AN"
seklinde Muhtesem AGA Gök Erini (Gök-Ata-Tanriyi) tanimlar.
Görülüyor ki aradan
bunca uzun zaman, olasilikla bazi hallerde 2500
sene gibi bir zaman
süresi geçmis olmasina ragmen Grekçe diye bilinen
sözcüklerin Türkçe
kökleri teker teker gün isigina çikmaktadir. Bu
durum Türkçenin bir
zamanlar dünyada evrensel dil olarak
kullanildiginin
isaretidir. Türkçenin, Babilonda baslatilan gizli ve
hileli çalismalar
neticesi, degistirilip degisik diller seklinde
yeniden
pazarlanmasi dünyada büyük karisiklik ve tahribat yaratmistir.
Din adamlarinin
önderliginde ve onlarin fitnefesatligi ile yapilmis bu
karisikliklar
dünyada var olan eski Türk dünyasi medeniyetinin yok
edilmesini hedef
almistir. GENESIS 11 de zaten dünyada konusulan tek
bir dilin oldugunu
ve bu dilin karistirildigini söylemektedir. Ortak
olarak konusulan
tek bir dil ve onunla birlikte ortak olarak izlenen
bir Gök-Ata-Tanri,
Gün-Tanri ve Ay-Tanri dünya dinini karistirmakla
ve yok etmekle
insanlar arasindaki bag ve birlik tahrip edilmis ve
insanlar birbirine
düsürülmüslerdir. Bu da böl ve yönet sömürü
sisteminin temel
kurallarindan biridir ki onun en güclü araci da
karalama, küçültme,
asagilama ve yok etme maksatli kullanilan yalan ve
kandirma
(propaganda) dilidir.
KAYNAKLAR:
[1] Webster's
Collegiate Dictionary, Fifth Edition, 1947, p. 461
[1] DIVRY's
"Modern English-Greek and Greek-English Desk Dictionary,
p. 524.
Her kese en iyi
dileklerimle,
Polat Kaya
09/05/2004